Achtergronden 10 - Godfried Zölllner

Godfried Zollner – Caritas Romana

Dit schilderij heb ik een half jaar geleden gemaakt. Het is een fors ding, 1 x 2 meter, als je het in mijn atelier ziet staan, … maar een bescheiden werk als het in een grote ruimte zou hangen, bijvoorbeeld in een kerk. Voor dat soort plekken maak ik mijn werk. Voor een ruimte waar je als toeschouwer de tijd neemt om goed te kijken, waar je een houding aanneemt om na te denken, of die je binnenstapt als je bijvoorbeeld even devoot wil zijn.
Misschien zijn mijn schilderijen wel deuren naar spiritualiteit, contemplatie.
Ik zie het niet snel in iemands huiskamer hangen, maar in een aardige hal zou het best wel kunnen.

Als je vluchtig kijkt, dan schrik je misschien van de roze en rode bloederige kleuren en van de verwrongen lichaamsdelen, maar ik hoop natuurlijk altijd dat iemand zich verdiept in het waarom en het hoe. Dit schilderij is bijvoorbeeld juist een heel hoopvol werk. Ik geloof wel dat je dat ontdekt als je de tijd neemt om er naar te kijken.

Het schilderij is gebaseerd op een legende die al meer dan 2000 jaar oud is. De Romeinse schrijver Valerius Maximus tekende het op, maar hij had het zelf weer op een muurschildering gezien. In Pompeï was de legende ook al bekend. De legende werd verteld als voorbeeld voor opoffering en kinderliefde. Caritas Romana (Romeinse liefdadigheid) is een legende over een vader en zijn dochter, Cimon en Pero. Cimon is een oude man die veroordeeld is tot de hongerdood (de Romeinen waren nogal barbaars als het om straffen ging). Cimon zit in een donkere kerker vastgeketend en krijgt geen eten en ook geen drinken. Zijn dochter Pero mag hem bezoeken, maar mag geen eten of drinken naar de kerker meenemen. Normaalgesproken is iemand dan binnen enkele dagen dood. Cimon niet. Zelfs na een maand niet! Een cipier vindt het verdacht en verdenkt de dochter ervan dat ze toch iets mee smokkelt. Hij gaat stiekem kijken wat er gebeurt als Pero haar vader bezoekt en ontdekt dat ze hem de borst geeft. De cipier vertelt aan de rechters wat hij gezien heeft en die hebben zoveel bewondering voor deze kinderliefde, dat zij zowel vader als dochter gratie verlenen.

In de Renaissance en Barok was deze legende nog een geliefd thema. Rubens maakte er bijvoorbeeld een groot schilderij van, Rembrandt een ets en ook schilders die bij het grote publiek niet meer bekend zijn, maakten gretig gebruik van het dankbare thema. En ik sluit aan bij deze traditie. Ik hou van dat grote verhaal, de gruwelijkheid ervan en ook de grote schoonheid. Ik heb de kronkelende oude vader geschilderd, met zijn tong uit zijn mond van de dorst. Daarnaast de lieflijke dochter en daarboven de bewonderende cipier. In één beeld drie grote emoties.