Vraagstuk - Wie het weet mag het zeggen!

Polarisatie-Overbruggen
Door Rob van den Broek

Een korte bijdrage in het kader van het Jaar van de Verbeelding.
Over Polarisatie-Overbruggen, de titel van mijn mogelijke werk voor het NatuurKunstPark Lelystad 2016.

Uit: Polarisatie: Bedreigend en verrijkend van Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling uit 2009: “Polarisatie is inmiddels zowel landelijk als lokaal een beleidsthema geworden. Het kabinet heeft zelfs een Actieplan Polarisatie en Radicalisering opgesteld. Daarin stelt het kabinet dat Nederland polariseert en radicaliseert langs etnische en religieuze lijnen. Polariseren wordt gezien als een belangrijke oorzaak van radicalisering en vormt in die optiek een bedreiging voor de sociale samenhang. In lokale beleidsplannen wordt polarisatie daarentegen veelal gezien als een gevolg van radicalisering”. Fijn, oorzaak en gevolg bijten elkaar in elkaars staart, als gevolg van polarisatie gooien wij bommen en krijgen we aanslagen als reactie of zijn zij nou begonnen met intolerantie en hebben wij gelijk door in te grijpen? 

Wie het weet mag het zeggen. 

Waarom een vraagstuk?

1.      

Een opgave: Het leven in deze hectische tijd is een (helse) klus, een schier onoplosbare som van een te veel aan nieuws, ontwikkelingen, keuzes

Uit ”Ik kom terug” van Adriaan van Dis:
Jules Renard, een Franse schrijver die zijn moeder haatte, schreef op 22 augustus 1909 in zijn dagboek: “De waarheid is ontluisterend. De kunst is er om de waarheid te vervalsen”. Op 4 oktober schreef hij: “De waarheid zit alleen in de verbeelding. De keuze uit de waarheid zit in de waarneming. Een dichter is een waarnemer die onmiddellijk herschept”. 

2.      

Een opdracht: Hoe ouder ik word, hoe meer ik me realiseer hoe weinig ik weet. De opdracht die ik mezelf steeds vaker stel is om vragen te stellen. Vraag je “stuk” in plaats van het eindeloze ge-argumenteer en ge-debatteer. 

Het ZKV van A.L. Snijders van zondag 20 maart 2016
Iedere zondag leest A.L. Snijders, uitvinder van het Zeer Korte Verhaal (ZKV) en winnaar van de Constantijn Huygensprijs, zijn nieuwe ZKV voor. 

Inkt
De man die alles alleen deed had de school op zijn vijftiende jaar verlaten. Ik ontmoette hem gisteren in een kleine werkplaats waar nog handmatig inkt wordt gemaakt. We stonden daar te wachten op ons flesje, hij had het plan om aan de inktmaker te vragen hem de grondbeginselen van het vak te leren. Op zijn vijftiende jaar ontdekte hij dat het altijd anderen waren die uitmaakten wat hij moest weten. Zij bepaalden de plaats, de volgorde, het belang, en als je iets terug zei gaven ze je een cijfer voor het antwoord (vaak een onvoldoende). Hij verliet de school en besloot vragend door het leven te gaan. Aanvankelijk leek alle kennis die hij vergaarde praktisch en willekeurig, maar na een jaar of twintig was dit fundament gelegd en ging hij vragen stellen over dichtkunst, wiskunde en touwtrekken. Terwijl hij praatte vroeg ik me af of ik kon zien dat hij niet paste in mijn omgeving. Ik had me immers nooit iets afgevraagd over plaats, volgorde en belang – ik was gehoorzaam geweest, ik had het pad onmerkbaar gevolgd. Maar in verband met de inkt had ik geen tijd om hem te vragen naar zijn levensloop, terwijl ik er alles over wilde weten. Ik wilde vooral weten of zijn besluit niet meer af te wachten wat andere mensen beslissen, zijn leven essentieel veranderd had. Maar de inktmaker kwam al op ons af. Voor mij had hij een flesje zwarte inkt, mijn gesprekspartner bleek groene inkt besteld te hebben. Genoeg voor een conclusie.  

Centraal in dit stuk staat de door mij dik gedrukte en onderstreepte tekst Hij verliet de school en besloot vragend door het leven te gaan. Geweldig die conclusie, maar na een jaar of 20 was dit fundament gelegd.

Een lokale dominee werd geconsulteerd in een ingewikkelde familieproblematiek, waar de (mannelijke) leden vaak stijfkoppig en dogmatisch met elkaar bleven redeneren en argumenteren. Bijna vermalen door dit emotieloze geweld dreigde de vrouwelijke kant bijna het onderspit te delven, niet opgewassen tegen deze wijze van denken. Ben je in staat om voortaan alles in vragen naar voren te brengen. Je verliest toch van het argument, confronteer de andere partij met vragen en dus met zichzelf. 

Wie het weet mag het zeggen. 

3.      

Een stuk met vragen:

Waar gaat het heen met de wereld om ons heen?
Hoe groot moet de kloof tussen arm en rijk worden?
Hoe veel graden opwarming kan de aarde verdragen?
Waarom is er zo veel verharding in de relatie tussen mensen en bevolkingsgroepen?
Waarom wordt geloof als “wetenschap” beleden?
Hoe veel vluchtelingen kan het rijke westen opnemen?
Moest je nu voor of tegen het referendum zijn, moest je nu wel of niet gaan stemmen, moest je voor of tegen het Oekraïne verdrag stemmen?
Is de oorlog tegen IS een rechtvaardige oorlog? Mag de coalitie bombarderen?
Mogen economische vluchtelingen een beroep op een baan en een leven hier doen?
Waarom doen Trump en Wilders het zo goed in de peilingen?
Mag Turkije lid worden van de EU?
Wat is de rol van het westen (geweest) in alle ellende in het Midden Oosten?  

Wie het weet mag het zeggen.

Zeewolde, 31 maart 2016