De veranderende rol van kunstenaars

In mijn betoog Kunstwerken ter bevordering van nutteloosheid heb ik vooral aan de kunstenaars gedacht die zich in rust op zichzelf willen concentreren. Er is ook een ander soort kunstenaar, en ik denk dat ik daartoe behoor, die juist graag een rol in de maatschappij wil hebben. Ik merk dat er heel veel kansen liggen als je je daarin ontwikkelt. Ik zelf heb me het laatste jaar bezig gehouden met (dementerende) ouderen, maar ik krijg ook vragen over wat ik zou kunnen betekenen voor mensen met een psychische achterstand, vragen van een onderzoekbureau dat moeite had met het vinden van betrokken mensen, en ook in de vrijere kerken zouden ze dolblij zijn als er kunstenaars waren die een voortrekkersrol zouden willen spelen. Naar mijn gevoel staat onze wereld te springen om die kunstenaars die creatief, impulsief, vernieuwend en betrokken kunnen werken aan vastzittende systemen, vastgeroeste ideeën, zodat er nieuwe vormen van werken en samenlevingen ontstaan. Als je een stuk of wat eeuwen terugkijkt naar de hoogtijdagen van de kerk, zijn het dan niet eigenlijk de kunstenaars die het meeste in het oog springen? Musici, beeldhouwers, architecten, schilders. Er was volop werk, maar er was ook aanzien en er waren uitdagingen. De uitdagingen liggen er nu nog steeds, of weer. Als kunstenaars - in vrijheid - zich zouden bezighouden met de vorm van de kerkdiensten, de inhoud, de publiciteit, dan zou de kerk binnen de kortste keren weer opbloeien. Als kunstenaars zich met het bedrijfsleven gaan bemoeien - niet op marketinggebied, maar inhoudelijk - dan zou dat ook voor beide partijen goed zijn. In de politiek, in de zorg, in de scholen. Het lijkt misschien tegen de stroom in gedacht, juist in het na-Wilderstijdperk, en er is geen algemene erkenning van het idee dat kunstenaars belangrijk zijn, maar als je je er op richt, zoals ik dat doe, dan zul je merken dat het bewustzijn wakker wordt. Dat mensen werkelijk verwonderd zijn en dat hun ogen open gaan.